Yıllardır bilimkurgu kitaplarında, filmlerde ve dizilerde karşımıza çıkan, karakterlerin hangi dili konuşursa konuşsun birbirlerini anlamalarını sağlayan evrensel çevirmen hayalini teknoloji uzmanları gerçeğe dönüştürme çabasında. Yapay zeka uygulamalarının, 2022 yılında ChatGPT‘nin kullanıma sokulmasının ardından hızla yayılması ve gelişmesi, bu hayali giderek daha ulaşılabilir bir hedef haline getiriyor.
Büyük oyuncular sahnede: Google, OpenAI ve Spotify
130’dan fazla dilde çeviri hizmeti sunan teknoloji devi Google, bu alandaki liderlerden biri olarak öne çıkıyor. Şirket, gerçek zamanlı alt yazı çevirisi yapabilen gözlükleriyle dikkat çekmişti (gözlüklerin henüz bir ürün olarak piyasaya sürülmediğini belirtelim). Ayrıca, OpenAI‘in yaratıcısı olduğu popüler yapay zeka uygulaması ChatGPT, kullanıcıların makaleler, blog yazıları veya haber yazıları gibi konularda çeviriler için tercih ettiği bir platform haline geldi. Önde gelen çevrimiçi müzik platformlarından Spotify ise, OpenAI‘nin teknolojisini kullanarak popüler podcastleri diğer dillere çevirme ve ünlü podcast sunucularının seslerini yapay zeka klonları tarafından seslendirmeyi planladığını açıkladı.
Konuyla ilgili daha az bilinen, ancak sektörde oldukça iyi tanınan bir şirket daha var: Almanya’nın Köln kentinde 700 kişilik ekibiyle faaliyet gösteren DeepL girişimi. DeepL, sadece makine çevirisine odaklanıyor. Şirket yakın zamanda, farklı bir dilde konuşan kişinin sözlerini otomatik olarak algılayan ve ardıl çeviriyle başka bir dile çeviren ilk sesli çevirmenini tanıtmayı planlıyor. DeepL, ürün olgunlaştığında bu özelliği kendi uygulamasına entegre etmeyi ve Zoom gibi diğer hizmetlerin uzantısı olarak geliştirmeyi hedefliyor. Kurucusu ve CEO’su Jarek Kutylowski, böyle bir çevirmenin uluslararası şirketlerin hemen her iş toplantısında yaşanan dil engellerini sorun olmaktan çıkarmasını düşlüyor.
Yapay zeka iş dünyasına yayılırken, birkaç genel amaçlı modelin mi pazarı domine edeceği yoksa birçok kuruluşun niş işlevlere odaklanarak başarı mı sağlayacağını izleyerek göreceğiz. DeepL‘nin odaklandığı konuda elde ettiği başarı, ikinci seçeneğin öne çıkabileceğine işaret ediyor.
2017’de basit bir web sitesi ile faaliyete başlayan DeepL, şu anda 31 dilde çeviri hizmeti sunuyor ve 20 binden fazla müşteriye hizmet veriyor. DeepL, sunduğu çeviri hizmetini her ay milyonlarca kişinin kullandığına işaret ediyor ve yakında ABD’deki ilk ofisini açmayı planlıyor. DeepL’nin uygulamasının hem ücretsiz hem de ücretli sürümü mevcut.
Makine çevirisi konusundaki gelişmeleri yakından takip eden, kurumsal dil konusunda faaliyet gösteren Intento şirketi, yakın zamanda DeepL‘yi Google ve Amazon’la birlikte, en iyi genel hizmet sunan şirketler arasında sıralarken, eğitim, sağlık ve finans gibi bazı sektörlerde üst sıralara yerleştirdi. Yakın tarihli akademik bir araştırma, DeepL‘nin İngilizceden Lehçeye çevirirken Google Çeviri‘den daha az hata yaptığını, ancak çeviriler sırasında kelimelerin artikelleri konusunda ChatGPT‘den daha fazla zorluk çektiğini ortaya koydu.
Günümüzün en gelişmiş çeviri yazılımları, eski teknolojilere göre kelimeleri ve cümleleri bağlam içinde doğru bir şekilde yerleştirebiliyor. Gelişmiş bir çeviri sisteminin, örnek olarak hem bir sayı hem de vücudun bir parçası olarak kullanılan ‘yüz’ kelimesini, kullanıldığı bağlama göre doğru olan tanımı seçmesi ve cümle içinde doğru bir şekilde kullanması gerekiyor.
DeepL’nin evrensel çevirmen hedefi
Kutylowski, şirketinin evrensel bir çevirmen geliştirmeyi hedeflediğini belirtirken, bunun herhangi farklı dili konuşan insanların birbirleriyle sorunsuz bir şekilde iletişim kurmasını sağlayacak bir çevirmen olacağını vurguluyor.
“Dil engellerinin küreselleşmenin önündeki en büyük engellerden birini oluşturduğunu” ifade eden Kutylowski, bunun “geleceğin çevirmeni” olacağına inandığını belirtiyor: “Evrensel bir çevirmen, bu engelleri ortadan kaldırarak dünyayı daha küçük ve daha bağlantılı bir yer haline getirebilir.”
DeepL‘nin odak noktası, kelimelerin ve cümlelerin bağlamını daha iyi anlayarak daha doğru çeviriler üretmek. Şirketin genellikle daha doğru, akıcı ve geniş bir dil yelpazesini destekleyen çeviriler ürettiği belirtiliyor. Bu avantajlar, DeepL‘yi özellikle iş dünyasında popüler bir seçenek haline getiriyor.
Küresel pazar ve gelecek beklentileri
Bilimkurgu hayallerini gerçeğe dönüştürme yarışında öne çıkan bu şirketlerin yanı sıra, küresel çeviri hizmeti pazarının 44 milyar doları aşması bekleniyor. Bu büyüyen pazar, özellikle çok uluslu şirketlerin ve kurumların insan çevirisine alternatif, daha ekonomik seçenekler aramasıyla tetikleniyor.
DeepL‘nin evrensel çevirmen geliştirmek için büyük bir potansiyele sahip olan ve hızla büyüyen bir şirket olarak, 2023 yılında 1 milyar Euro değerleme ile yatırım çektiğini belirtelim. Eğer DeepL, evrensel çevirmen hedefine ulaşma yolunda başarılı olursa, bu gelişme küresel iletişimi ve iş dünyasını etkileyerek gelecekteki çeviri teknolojilerini şekillendirebilir.
Not: Bu yazı levent-sensever.org.tr web sitesinden alınmıştır.
