E-kitaplar son yıllarda hızla artarak, geleneksel basılı kitap piyasasından pay kapıyor olmakla birlikte, henüz üstünlük basılı kitaplarda olmayı sürdürüyor. Öte yandan, okuyucu perspektifinden bakıldığında, her iki kitabın da birbirine karşı bazı üstünlükleri bulunuyor. Bilimsel verilere göre, basılı kitaplar zihinsel sağlık ve bellek açısından daha faydalı. E-kitaplar ise hem taşınması hem de okunması açısından üstünlük sağlıyor. Bu yazıda her iki baskı yönteminin avantajları ve dezavantajlarına göz atıyoruz.
Kitap salt bir cilt ve kağıttan ibaret değildir. Asıl olarak ön ve arka kapaklar arasında yer alan kelimeler ve düşünceler kitabı kitap yapan unsurları oluşturur. Bu bakımdan ele alındığında, e-kitaplar bu unsurları taşırken, bunun yanı sıra bazı ek avantajlar da sağlar.
E-kitapların avantajları
- E-kitapların basılı kitaplardan en belirgin farkı, kitabın elle tutulur fiziki bir kopyası yerine, dijital ortamda yer alıyor olması.
- Bu durum, e-kitapların basılı kitaplardan çok daha kolay taşınabilir olmasını sağlamaktadır. Öyle ki günümüzde e-kitap okuyucuları binlerce, hatta on binlerce kitabı taşıma kapasitesine sahiptir. Bu durum, size tüm kütüphanenizi yanınızda taşıma olanağı verir. Buna karşılık, basılı kitaplar çok yer kapsar ve zamanla yıpranabilir.
- E-kitapları okumanın avantajları da fazladır. Örneğin, e-kitaplarda sabit bir yazı tipi boyutu yoktur. Yazı boyutlarını keyfinize göre ayarlayabilirsiniz. Aynı şekilde, ortam ışığına göre kitabın arka plan rengini değiştirerek veya yazı ve zemin renginin karşıtlığını artırarak, okumanızı kolaylaştırabilirsiniz.
- E-kitapları okurken, dijital okuyucuların sağladığı bazı ek uygulamalar sayesinde okuma deneyiminizi zenginleştirebilirsiniz. Örneğin, kitabın bazı bölümlerini, yazıların altını veya üzerine çizebilir, vurgulamak üzere işaretleyebilirsiniz. İşaretleri sınırsız bir şekilde silebilir veya yeniden işaretleyebilirsiz. E-kitabınız bu işlemler sonucu basılı kitaplarda olduğu gibi hırpalanmayacak, işaretlemelerin e-kitaba olumsuz bir etkisi olmayacaktır.
- E-kitap okuyucuları, e-kitaplarınızı çeşitli kategorilere göre tasnif ederek, düzenli bir dijital kütüphane oluşturmanıza olanak sağlar. Ek olarak, e-kitaplarınızı ‘okundu’ olarak işaretleyebilir veya ‘okunacak kitaplar’ bölümüne ekleyebilirsiniz. E-kitabınızı okuyucuda yeniden açtığınızda, bıraktığınız yerden otomatik başlatma yeteneği sayesinde kaldığınız yeri aramanız gerekmez. Ayrıca, okuduğunuz bölümle kitabın sonu arasında kaç sayfa kaldığı gibi bilgilere de kolayca ulaşabilirsiniz.
- E-kitap okuyucuları yerleşik bir sözlük avantajına sahiptir. Bilmediğiniz veya anlamı üzerine daha geniş bilgi edinmek istediğiniz kelimeleri işaretleyerek, dijital okuyucunun sunduğu sözlüklerden anlamına veya eş anlamlı kelimelere bakabilir, konuyla ilgili web sayfalarına göz atabilirsiniz.
- E-kitaplar ayrıca okuduğunuz metinle ilgili notlar oluşturabilmenize olanak sağlar. Dijital notlar herhangi bir metin düzenleyiciye aktarılabilir ve okuduğunuz kitaba ilişkin notlarınızı kolaylıkla derleyip, arşivleyebilir veya konuya ilişkin bir yazınız için kullanabilirsiniz.
- Çoğu elektronik dosya veya materyal gibi, e-kitapların içeriğinin paylaşımı da kolaydır. Bazı çevrimiçi sosyal okuyucu platformları, okuyucu gruplarının okunan ortak bir kitaba ilişkin tartışma ortamlarına olanak sağlayarak, deyim yerindeyse, bir okuyucu kulübü işlevi görmektedir.
- E-kitapların baskı ve pazarlanma maliyetleri, geleneksel olarak basılan kitapların baskı ve pazarlanma maliyetlerinden çok daha düşük olması nedeniyle, satış fiyatları da daha düşüktür. Dolayısıyla, gelir düzeyi düşük okuyucular bakımından e-kitaplar daha avantajlı fiyatlar sunmaktadır.
- E-kitaplar, basılı kitapların aksine, kağıt için gerekli ağaç kesmek ve kağıt üretiminde kullanılan kimyasallar gibi baskı metotlarını kullanmadığı için çevreye olan zararı çok daha azdır.
Geleneksel basılı kitapların avantajları
- Birçok okuyucu açısından kitabı fiziki olarak elde tutmak, kapağına, künyeye ve içindekiler dizinine göz atmak; yeni yayımlanmış bir kitabın sayfalarının kokusunu almak ayrı bir zevk verir.
- Basılı kitaplar benzersiz bir okuma deneyimi sağlar.
- Geleneksel basılı kitaplar, dijital okuyucularda olduğu gibi teknolojik bazı bilgileri gerektirmez. Bu durum, özellikle internet erişimi ve teknolojik aletlerin kullanımını zorunlu kılan e-kitaplarla karşılaştırıldığını önemli bir fark yaratır.
- Dijital teknolojiler, internet erişimini gerekli kılmanın yanı sıra, kullanım sırasında dijital iz bırakılması, kişisel bilgilerin korunmasının karmaşık ve zor olması, çevrimiçi güvenlik tedbirlerinin çoğu kez uzmanlık istemesi, kullanılan elektronik aletlerin bakımının zorluğu, pillerinin hızlı tükenmesi, vb. nedenlerle özellikle ileri yaştaki nüfus açısında tercih edilmemektedir.
- İnternet kullanımı son yıllarda çok yaygınlaşmış olmakla birlikte, özellikle internet erişiminin sınırlı olduğu kırsal bölgelerde, yoksul kesimlerde ve 60 yaş üstü yaş gruplarında internet ve dijital teknolojilerin kullanım oranları oldukça düşüktür.
- Bu bakımdan, her ne kadar basılı kitapların dağıtımı ve tedariki, e-kitaplara göre çok daha zor olsa da özellikle 60 yaş üstü nüfus kesimi açısından çok daha elverişli bir seçenek olmayı sürdürüyor.
Siz, hangi okuyucu grubundasınız?
Yazıya ilişkin düşüncelerinizi bizimle paylaşırsanız seviniriz. Dijital yayıncılık konusunda yazmamızı arzu ettiğiniz yazı konularını bizimle aşağıdaki yorum kısmından paylaşabilirsiniz.